Để gói được chiếc bánh chưng vừa thơm vừa dẻo, chắc chắn người làm bánh phải biết lựa loại gạo nếp nào gói bánh chưng ngon nhất. Điều này không khó, bày viết của Nut Corner sẽ cung cấp tất cả thông tin và mẹo từ người có kinh nghiệm để bạn có thể chọn được giống nếp phù hợp nhất.
Phong tục cả nhà sum vầy gói bánh chưng ngày Tết
Tục gói chưng ngày Tết đã trở thành một văn hóa truyền thống của dân tộc ta, tục này đã được lưu truyền qua biết bao thế hệ người Việt, còn tượng trưng cho nền văn minh lúa nước. Mỗi khi Tết đến Xuân về, mọi con dân Việt Nam lại gói bánh chưng ăn Tết, dâng bánh lên bàn thờ tổ tiên.
Truyền thuyết “Bánh chưng, bánh dày” đã có từ đời Hùng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ vua Hùng đã triệu tập tất các quan Lang (còn gọi là các con của nhà vua) lại và truyền theo lời rằng: vị quan Lang nào tìm được món lễ vật độc đáo và tốt đẹp dâng lên tổ tiên hợp ý với nhà vua nhất sẽ được nhà vua nhường ngôi. Các vị quan Lang lên rừng, hoặc xuống biển tìm châu ngọc và các sản vật quý để làm lễ vật dâng lên nhà vua. Riêng Lang Liêu là người con nghèo khó nhất trong số các vị đó, chàng không đi tìm những sản vật quý hiếm về dâng vua cha, mà đã dùng ngay những nông sản ngay trước mắt, bao gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để tạo ra hai loại bánh mang nghĩa như trời tròn và đất vuông (còn được gọi là bánh chưng và bánh giầy) để làm lễ vật dâng vua cha. Lễ vật của Lang Liêu chính là vật phẩm hợp với ý vua Hùng nhất và nhà vua đã truyền ngôi vua cho Lang Liêu… Từ đó bánh Chưng, bánh dày đã trở thành lễ vật thiêng liêng không thể thiếu trong các nghi thức thờ cúng, để thể hiện tấm lòng hiếu thuận, uống nước nhớ nguồn đối với tiên tổ, cha, ông.
Bánh chưng có nguồn gốc từ sự tích hoàng tử Lang Liêu
Tại sao cần lựa gạo nếp nào gói bánh chưng ngon nhất
Để có được chiếc bánh chưng ngon, ăn vào có độ mềm vừa phải, không bị nát, không quá cứng thì đòi hỏi kinh nghiệm lựa chọn nguyên liệu để làm bánh.
Gần đến Tết, nhiều cửa hàng sẽ giới thiệu loại bánh chưng đặc sản được làm từ các loại gạo thượng hạng, ngon bậc nhất với những thương hiệu gạo cực kỳ nổi tiếng. Đi cùng với đó là giá cả cũng đắt, nhiều loại bánh chưng được quảng cáo gắn nhãn là gói bằng “gạo nếp đắt nhất” có giá lên tới 500.000 đồng/cặp. Nhiều người tiêu dùng nói rằng, nếu có được loại gạo dẻo nhất, thơm ngon nhất thì sẽ cho ra lò những chiếc bánh chất lượng cao, đi cùng với hàng loạt mẫu mã, hình thức bắt mắt. Vì thế, dù đắt, họ vẫn chấp nhận “ăn ít đi một tí nhưng được ăn ngon”. Tuy nhiên, nhiều nghệ nhân lành nghề gói bánh chưng lâu năm lại cho rằng, không phải cứ mua loại gạo nếp càng ngon thì bánh càng ngon. Bởi trên thực tế, có loại nếp chỉ phù hợp để nấu xôi, lại có loại nếp phù hợp hơn để làm bánh, nấu cơm lam, hoặc gói bánh chưng… Giống như khi làm bánh tẻ, loại gạo quá dẻo, thơm, thì khi xay ra, quấy bột, sẽ dính lại, nát và nhũn, khó nặn bánh. Bánh sẽ không ngon, cũng không đạt được độ giòn. Bởi thế người ta thường sẽ chọn loại gạo không dẻo, thậm chí là loại gạo nấu cơm sẽ rất cứng, khi nghiền ra làm bánh tẻ, sẽ cho ra lò chiếc bánh ngon.
Lựa đúng loại nếp mới giúp nấu được món bánh ngon
>> Có một thắc mắt mà nhiều người hay gặp đó là cách gọi của bánh chưng hay bánh trung? Vậy cách gọi Bánh chưng hay bánh trưng như thế nào là đúng?
Gạo đồ xôi ngon không phù hợp để gói bánh chưng
Nhiều người vẫn thường cho rằng: Chọn gạo thật dẻo, thật mềm, gạo đồ xôi càng ngon là sẽ có những chiếc bánh chưng ngon đúng điệu. Tuy nhiên, đối với món bánh truyền thống đặc trưng này, loại gạo lý tưởng hơn cả chỉ cần có độ dẻo vừa phải.
Gạo nếp nào gói bánh chưng ngon nhất
Như đã nói ở trên, để chọn được loại gạo nếp làm bánh chưng ngon nhất, thì phải là loại gạo cho độ dẻo vừa phải, không bị nát, nhũn khi nấu bánh sau quá trình luộc gần 12 tiếng đồng hồ. Gạo nếp để gói bánh chưng ngon phải là loại nếp mùa hay nếp cái hoa vàng, hạt bóng mẩy và kích thước đều nhau. “Gạo ngâm trong khoảng 10 – 12 giờ bằng nước lạnh sau đó vo qua, để ráo nước và xóc muối trắng lượng vừa phải cho thêm vị đậm đà,” theo lời PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lúa, thuộc Học viện Nông nghiệp. Bạn hãy chọn loại nếp có các hạt đều, mẩy ngon nhất, vừa thơm vừa dẻo. Gạo phải ngâm ít nhất là 8 tiếng rồi mới bắt đầu đãi sạch sạn, để cho ráo nước, rồi mới gói bánh. Mỗi chiếc bánh có thể gói từ 0,5 đến 1kg gạo, tuỳ kích thước to nhỏ mà bạn thích.
Loại nếp có các hạt đều, mẩy mới nấu được bánh ngon
PGS – TS Nguyễn Thị Trâm, thuộc Viện nghiên cứu và phát triển cây trồng – Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng đưa ra một vài gợi ý hữu ích để chọn gạo nếp ngon: “Chúng ta có thể quan sát bằng mắt thường, gạo nếp ngon thường phải có hạt tròn, màu hơi đục, căng, không có những vết vàng hay chấm đen trên hạt gạo. Hạt gạo phải đều, không có hạt to hạt nhỏ vì nếu như vậy thì là loại gạo đã được trộn vào. Những loại gạo có màu trắng như bột là loại gạo quá cũ đã xát lại hoặc gạo đã được đánh bóng nước mất chất dinh dưỡng…”
Ngoài ra, bạn nên chọn loại gạo nếp sạch sẽ, có nguồn gốc rõ ràng. Có thể chọn gạo đóng túi kín để đảm bảo gạo được bảo quản tốt. Một người tiêu dùng sành sỏi sẽ biết được gạo nếp ngon hay không chỉ thông qua việc thử ngửi mùi vị. Gạo nếp ngon sẽ có mùi thơm nhè nhẹ và rất dễ chịu. Nếu gạo nếp bị tẩm hóa chất sẽ mang mùi lạ, khi nấu thành xôi hay làm bánh thường bị mất mùi do một số quá trình phân hủy hóa học và cọ xát. Gạo nếp ngon là những hạt gạo chắc sau khi được phơi dưới nắng kỹ càng. Gạo mới xay xát thường mang mùi thơm tự nhiên, đặc trưng của từng giống gạo. Gạo xay nếu để lâu thì thường bị mất mùi thơm và khi nấu sẽ không còn giữ được độ thơm ngon như gạo mới xay. Ở nhiều nơi, để bánh chưng có màu xanh đẹp mắt, người ta thường dùng lá riềng giã nát, sau đó hòa với nước, lọc lấy nước cốt, rồi trộn nước đó vào gạo nếp trước khi gói. Khi nấu chín, bánh sẽ mang màu xanh trông vô cùng hấp dẫn. Ngoài lá riềng, bạn cũng có thể dùng lá nếp xay nhỏ với nước rồi lọc lấy nước cốt để ngâm cùng gạo. Gạo ngâm ngấm màu xanh và rất thơm, nhờ đó bánh sẽ cho ra màu đẹp. Tuy nhiên cũng nên cho số lượng vừa phải thôi, nếu không mùi lá nếp sẽ át đi mùi của bánh chưng.
Gạo nếp ngâm nước lá nếp thì sẽ giúp màu bánh được đẹp mắt hơn
Mẹo chọn gạo nếp làm bánh chưng chuẩn nhất
Sau khi đã biết loại gạo nếp nào gói bánh chưng ngon nhất thì sau đây chính là một số mẹo chọn gạo ngon đơn giản thường được các mẹ đảm việc nhà áp dụng:
Dùng tay nắm, xát nhẹ mặt gạo rồi ngửi thử: Nếu gạo có hương tự nhiên thì nên mua; tuyệt đối không mua gạo có mùi thơm mạnh, mùi lạ quá mức vì đó rất có thể là loại bị tẩm hương liệu tạo mùi.
Quan sát kỹ hình dáng của hạt gạo, nếu gạo bị bạc bụng hoặc quá trắng thì cũng không nên chọn.
Nhấm thử 1 mẩu nhỏ gạo sống, nếu là nếp ngon nhai lâu sẽ có vị ngọt nhẹ và tỏa ra hương thơm dễ chịu.
Sơ chế gạo nếp gói bánh chưng
Sau khi đã chọn được gạo ưng ý, bạn cần sơ chế cho đúng cách để có được món bánh đẹp mắt và ngon miệng nhất.
Trước khi gói bánh, cần ngâm gạo trong nước lạnh ít nhất 8 tiếng, bạn cũng có thể 10 – 12 tiếng (nếu thời tiết lạnh) rồi vo qua cho sạch bụi bẩn trước khi vớt ra, để ráo và xóc muối chuẩn bị gói.
Muốn bánh có màu xanh tươi đậm sắc hơn, có thể trộn gạo với nước cốt lá riềng hoặc lá nếp tươi. Riêng khi dùng nước cốt lá nếp, nên ngâm gạo trong nước lá để màu xanh ngấm sâu đồng thời đem lại hương thơm tự nhiên cho bánh.
Nếp mua về cần ngâm nước lạnh trước
Với những hạt gạo nếp gói bánh chưng phù hợp, nồi bánh của bạn đã thành công đến gần như 50%. Vấn đề còn lại là chuẩn bị lá nhân, gói ghém và đun bánh cho thật cẩn thận.
>> Nếu đã biết được loại gạo nếp nào gói bánh chưng ngon thì điều mà mọi người cần quan tâm đó là 10kg gạo nếp thì cần cho bao nhiêu muối để có được chiếc bánh chưng ngon và cách để gói bánh chưng bằng lá dong không cần khuôn nhìn thật đẹp mắt
Lời kết
Khi đã biết loại gạo nếp nào gói bánh chưng ngon nhất và kinh nghiệm để mua được gạo nếp ngon thì chắc chắn bạn sẽ thực hiện vô cùng thành công món bánh đặc biệt này những ngày tết sắp đến. Ngại gì mà không trổ tài đảm đang việc bếp để mời gia đình mình thưởng thức những chiếc bánh thơm ngon nhất chứ?
