Nếu là người con đất Bắc mà bạn vẫn chưa biết cách trang trí bàn thờ ngày tết miền Bắc sao cho chuẩn và truyền thống nhất, thì ngay dưới đây sẽ là bài viết cung cấp mọi thông tin cần thiết cho bạn. Bài viết này của Nutscorner sẽ cung cấp cho bạn ý nghĩa và nguyên tắc của việc bày biện bàn thờ truyền thống đã được duy trì qua bao đời nay.
Ý Nghĩa Tốt Đẹp Của Việc Bày Bàn Thờ Ngày Tết Miền Bắc
Bàn thờ ngày Tết là một nơi thiêng liêng và trang trọng nhất trong các gia đình luôn được con cháu trong nhà quan tâm. Nơi này luôn được chăm chút dọn dẹp, cẩn thận bày biện và trang trí trong dịp Tết đến, thể hiện đạo lý thiêng liêng được truyền dạy “Uống nước nhớ nguồn” hay “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Con cháu hiếu thảo, hiếu kính và nhớ nhung sẽ gửi tấm lòng đến tổ tiên, ông bà đã mất; cũng giống như gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình về mong mỏi một năm mới mưa thuận gió hòa; gia đình được an khang, thịnh vượng. Thế nên, cách thức bày bàn thờ ngày Tết miền Bắc vốn chịu nhiều ảnh hưởng của việc khác biệt văn hóa và vị trí địa lý và càng ngày càng được coi trọng và trở nên nghiêm túc hơn trong việc sắm sửa và bày biện, trang trí hơn.
Ý nghĩa tốt đẹp khi bày biện bàn thờ ngày tết
Nguyên Tắc thực hiện Cách Bày Bàn Thờ Ngày Tết Miền Bắc
Trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc, hầu như đối với tất cả mọi nhà thì cũng đều không có gì quá khác biệt với các vùng khác; cách bày biện trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc thường sẽ bao gồm:
Nếu bàn thờ có một bát hương thì sẽ được để ở chính giữa; còn nếu gia đình bày biện ba bát thì đặt bát chính giữa to nhất, nằm ở vị trí cao nhất. Hai bát còn lại thì đặt theo hướng tam tài, sao cho hợp phong thủy đón lộc về cho gia chủ.
Sau đó gia đình tiến hành dọn dẹp, lau dọn xung quanh bàn thờ, đừng quên việc đánh bóng lư hương để bàn thờ thật sạch sẽ; trang trọng trong những ngày đầu năm.
> Xem thêm:
Cách trang trí bàn thờ ngày tết miền Bắc
Hai bên bàn thờ thì gia chủ phải đặt hai đèn hoặc giá nến để tượng trưng cho mặt trăng (đặt phía bên phải) và mặt trời (đặt phía bên trái).
Trên bàn thờ cần được đặt thêm một bình hoa (gọi là độc bình) hoặc hai bình hoa (hay gọi là song bình); một là bình đựng hương bên phía tay trái; một bình nữa là bình đựng cây vàng, cây bạc bên phải. Nếu gia đình không đặt cây vàng, cây bạc thì cũng có thể thay bằng hoa thật cũng được. Nhưng bạn cần chú ý khi sắp xếp trên bàn thờ sao cho chỉ lộ bông, không được để lộ bình.
Trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc sẽ không bày hoa giả bởi do là theo quan niệm dân gian, làm như thế là không thành tâm.
Bàn thờ ngày tết gồm đèn, hoa tươi, mâm ngũ quả,…
Trên bàn thờ cũng được đặt chén nước, giọt dầu và những vật thường thấy như nén nhang, bao thuốc lá, chén rượu đầy đủ.
Bày Lễ Vật trong cách trang trí bàn thờ ngày tết miền bắc
Đối với mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả chắc chắn phải là phần không thể thiếu trên bàn thờ ngày tết. Tùy vào từng địa phương sinh sống mà mâm ngũ quả sẽ bao gồm những loại quả khác nhau.
Ví dụ như miền Bắc thì người dân sẽ bày biện: bưởi, chuối, hồng, quất, đào. Theo thuyết ngũ hành thì mâm ngũ quả như vậy tượng trưng cho hạnh phúc, sự sung túc; mỗi loại quả sẽ là đại diện cho mong muốn được Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh.
Đồ trang trí bàn thờ: Đây cũng là những món đồ không thể thiếu trên bàn thờ cúng tổ tiên những ngày tết. Bạn nên lưu ý phải làm sạch đồ trang trí trước khi để lên bàn thờ nhé. Những gì bạn cần phải chuẩn bị đó là 2 cây nến hoặc 1 cây đèn dầu thắp cháy liên tục từ ngày 30 tết cho đến hết mùng 3 tết.
Một lọ hoa tươi được chuẩn bị sẵn, đặt ở phía bên trái bàn thờ và 1 lọ hoa cắm cây vàng cây bạc ở bên phải. Bạn nên bố trí bố cục sao cho hợp lý để có diện tích để mâm cơm cúng và những đồ cúng khác nữa nhé. Đặc biệt bạn cần lưu ý là không cắm hoa ly trên bàn thờ, bởi nó mang ý nghĩa cho sự ly biệt.
Bàn thờ ngày Tết còn bao gồm mâm cơm cúng
Mâm cơm cúng: đây là thành phần cuối cùng để có được bàn thờ ngày tết hoàn chỉnh. Mâm cơm cúng sẽ bao gồm: 1 con gà trống (thiến) luộc, 1 đĩa xôi (trắng hoặc xôi đậu), 1 đĩa rau xào; 1 đĩa thịt lợn luộc và 1 chiếc bánh chưng.
>> Ngoài việc trang trí bàn thờ thì làm sao để trang trí bàn ông Địa ngày Tết cũng là một vấn đề được quan tâm. Vậy làm thế nào để trang trí bàn thờ ông Địa ngày Tết?
Cách trang trí bàn thờ ngày Tết miền Bắc
Việc trang hoàng và sửa soạn lại bàn thờ là một trong những việc làm quan trọng của mỗi gia đình vào ngày tết. Thông thường, khi mua đồ trang trí cho bàn thờ bạn cần chuẩn bị 2 cây đèn dầu (cũng có thể thay thế bằng nến) đặt 2 bên bàn thờ tượng trưng cho mặt trăng và mặt trời theo ý nghĩa phong thủy. Hai lọ hoa 2 bên, 1 lọ dùng để cắm hoa tươi và lọ kia để đựng cây vàng, cây bạc.
Theo các thầy phong thủy, trong cách bày bàn thờ ngày Tết miền Bắc thì khi sắp xếp các vật nên để lộ 2 cây đèn ra phía ngoài. Và đặt lọ hoa vào phía bên trong để tăng thêm sinh khí cho bàn thờ gia tiên. Bởi đèn khi được thắp lên thường mang đến luồng năng lượng ấm, xua đuổi được tà khí.
Nhiều bạn thắc mắc không biết đồ thờ cúng trên bàn thờ ngày tết gồm những gì và có khác nhau khi so sánh giữa các vùng miền hay không. Thông thường ở cả 3 vùng miền của nước ta thì vào ngày tết đồ cúng thường không thể thiếu được bao gồm 3 chén rượu; 3 chén nước, hương (nhang) và hoa tươi.
Ở cả 3 miền đều không thể thiếu chén rượu, chén nước, nhang và hoa tươi
Khi chọn hương thờ ngày tết bạn phải chọn loại có mùi thơm, nên dùng hương vòng để tiện cho việc đốt liên tục. Bạn phải chọn loại hoa đẹp và có thể giữ được độ tươi trong vài ngày tết; tốt nhất nên hạn chế dùng hoa giả hoặc hoa chỉ để trang trí lên bàn thờ vào ngày tết.
Hoa nên chọn để cắm Trên Bàn Thờ Ngày Tết
Về cách bày lọ hoa cắm trên bàn thờ ngày Tết ở miền Bắc cũng phải có một sự kết hợp từ nhiều loại hoa. Trong đó tiêu biểu nhất là các loại hoa phổ biến như là:
Hoa đào, hoa mai: Mang ý nghĩa tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có, nhằm xua đuổi tà khí; mang lại luồng sinh khí mới cho cả gia đình. Các bạn lưu ý là cả hoa đào và hoa mai nếu đặt trên bàn thờ thì nó sẽ mang ý nghĩa là hoa cúng. Chứ không phải hoa để trang trí không gian cho đẹp như trong phòng khách hay đặt trước hiên nhà đâu nhé.
Hoa cúc: Tượng trưng cho may mắn, phúc, lộc, thọ
Hoa huệ: Đại diện cho sắc thái chính trực, ngay thẳng, xua đuổi cái ác, tà ma.
Hoa đồng tiền: Đại diện cho sự phát tài, phát lộc cho cả nhà. Ngoài ra nó còn có ý nghĩa khác là cầu chúc cho gia chủ sống thọ và gặp nhiều may mắn nữa.
Hoa lan: Tượng trưng cho sự thuần khiết và tinh khôi, trong sạch; không vướng nhiễm uế khí dân gian tầm thường,…
Tránh trang trí bàn thờ bằng hoa ly vì ý nghĩa sẽ ly biệt
Tránh cúng những loại hoa dân gian như hoa râm bụt, hoa cúc vạn thọ; hoa phong lan, hoa ly hay hoa nhài, hoa mẫu đơn,…vì chúng đều không mang ý nghĩa tốt; không đem lại thanh tịnh, không phù hợp đặt trên bàn thờ.
Khi cắm hoa nên cắm hoa theo số lẻ, các số gợi ý là 5 cành, 9 cành, 13 cành; nhằm tuân theo nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử. Số cành hoa lẻ để rơi vào cửa Sinh và cửa Lão, bạn nên kiêng kỵ rơi vào cửa Bệnh, cửa Tử.
Ý nghĩa bạn chưa biết của việc bày mâm ngũ quả ngày tết
Nải chuối: trông giống như bàn tay đưa ra, tượng trưng cho mong muốn gia chủ nhận được sự che chở của thần linh.
Bưởi: thể hiện cho thông điệp toàn vẹn, viên mãn.
Quất: thể hiện viễn cảnh sung túc, nhiều tài lộc.
Táo: tượng trưng cho lời mong mỏi phú quý.
Lựu: thể hiện mong muốn tốt đẹp là được con cháu đầy đàn..
Cách bày Mâm Ngũ Quả Miền Bắc
Hầu như không có quy định bắt buộc nào để chọn loại quả được và không được bày trên bàn thờ.
Tuy nhiên, trong bàn thờ mâm ngũ quả miền Bắc sẽ luôn xuất hiện hai loại quả chính là chuối xanh và bưởi. 3 loại quả khác còn là tùy ý các gia đình lựa chọn tuỳ ý như là quất, quýt, táo, na, thanh long, khế,…kể cả ớt cũng có thể được chọn để bày trên bàn thờ ngày Tết miền Bắc. Một phần vì mâm ngũ quả của bàn thờ Tết miền Bắc chú trọng nhiều về màu sắc bắt mắt và đại diện đầy đủ cho ngũ hành. Để giải thích lý do vì sao luôn có sự xuất hiện của bưởi và chuối xanh, thì bạn có thể hiểu là bưởi tượng trưng cho phúc lộc viên mãn, còn việc bày chuối sẽ là nơi hứng lấy những gì tinh túy nhất.
Ớt thậm chí có thể xuất hiện trong mâm ngũ quả miền Bắc
Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc thường được lựa chọn tuân thủ theo thuyết ngũ hành trong văn hóa truyền thống phương Đông. Chính vì thế, các loại quả thờ ngày Tết ở miền Bắc thường được phối chuẩn theo 5 màu: Màu trắng (Kim), màu xanh (Mộc), màu đen (thủy) và màu đỏ (hỏa), cuối cùng là màu vàng (thổ).
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc phổ biến là thường được xếp xen kẽ từng loại quả với nhau để tạo nên nét hài hòa, sao cho cân đối và hợp với phong thủy. Thông thường, mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc sẽ bao gồm những loại quả tượng trưng cho Phú, Quý, Thọ, Khang, Ninh.
Lời kết
Cách trang trí bàn thờ ngày tết miền Bắc gồm nhiều công đoạn hơn so với ở các miền khác như miền Trung và miền Nam. Nhưng bạn cũng đừng quá lo lắng nếu được giao nhiệm vụ này, bạn chỉ cần làm theo các hướng dẫn trong bài viết là đã hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc rồi.
