Năm mới Tết đến, ngoài việc lo chan hoàng nhà cửa thì những việc chuẩn bị sắm sửa cho việc thờ thần linh, cúng bái tổ tiên cũng rất quan trọng. Vì các vị thần, tổ tiên trong suốt một năm qua đã không ngừng bảo vệ gia đình, giúp gia đình được bình an, chăm sóc, xem xet tình hình trong gia đình thì vào những ngày cuối cuối và đầu năm việc cần làm đó là chuẩn bị mâm cúng để dâng lên thờ cúng. Nut Corner gửi đến bạn các bài văn khấn Tết nguyên đán và cách chuẩn bị mâm cúng trong dịp lễ Tết!
11 Bài văn khấn Tết nguyên đán
Văn khấn trong mùng 1 Tết
Kính lạy : Hoàng Thiên Hậu Thổ. Chư vị Tôn Thần.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Tín chủ con tên là ………………………………Tuổi:………………….
Ngụ tại ………………………………………………………………………..
Nhân tiết minh niên sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần. Thiết nghĩ Tôn Thần hào khí sáng loà, ân đức rộng lớn.
Ngôi cao vạn trượng uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, Tôn Đức càn thông. Cúi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con mọi người hoan hỷ vinh xương, con cháu cát tường khang kiện. Mong ơn Đương Cảnh Thành Hoàng, đội đức Tôn Thần Bản xứ.
Hộ trì tín chủ, gia lộc gia ân, cứu khổ trừ tai.
Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý.
Dải tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
Cách chuẩn bị mâm cơm cúng vào mùng 1 Tết
Mâm cúng mùng 1 Tết không thể thiếu đĩa thịt gà trống thiến, canh bóng hoặc canh măng hầm, xôi, miến, nem rán, thịt đông.
Thông thương, gà sẽ được làm thịt vào ngày 30 Tết vì người Việt có phong tục kiêng sát sinh vào ngày đầu năm.
Cách chuẩn bị mâm cơm cúng mùng 1 Tết
Mâm cúng trong mùng 1 Tết thì không thể thiếu những món sau: đĩa thịt gà trống thiến, canh măng hầm hoặc canh bóng, đĩa xôi, miếng, nem rán, thịt đông. Thông thường, gà sẽ được làm từ chiều 30 Tết vì người ta kiêng sát sinh vào ngày đầu năm mới. Sau khi mâm cúng mùng 1 Tết đã được chuẩn bị tươm tất chủ nhà bưng lên bày lên bàn thờ cúng, sau đó từng thành viên trong gia đình lần lượt ra trước bàn thờ lấy vái để tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
Hương tàn, chủ nhà tạ lễ và hạ mâm cỗ xuống có con cháu hưởng lộc. Cần lưu ý khi cúng gia tiên, tiền vàng mã, giấy áo phải để nguyên và đốt nhang đèn suốt ba ngày Tết cho đến lễ Hóa vàng. Các bữa còn lại trong ba ngày Tết thường là bánh chưng, bánh giò, chả, các loại bánh mứt. Trên bàn thờ để ngọn đèn thờ (đèn đăng hoặc nến) để đèn sáng liên tục trung 3 ngày, cùng với bình hoa tươi thơm ngát tạo không khí ấm cúng, sum vầy ngày Tết.
Văn khấn mùng 2 Tết
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
– Con kính lạy Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
– Con kính lạy Phật Trời, Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Tổ tiên, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…..
Hôm nay là ngày mùng 2 tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu Xuân, giải trừ gió Đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên đán Xuân Thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới, nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Tín chủ (chúng) con là: ………………………………………….. …………..
Ngụ tại: ………………………………………….. ……………………………………
Nhân tiết minh niên, sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước Án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần. Thiết nghĩ Tôn Thần hào khí sáng lòa, ân đức rộng lớn. Ngôi cao vạn trượng uy nghi, vị chính mười Phương biến hiện.
Lòng thành vừa khởi, Tôn đức cảm thông. Cúi xin giáng lâm trước Án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho con cháu mọi người hoan hỷ vinh xương, con cháu cát tường khang kiện. Mong ơn Đương Cảnh Thành Hoàng, đội đức Tôn Thần bản xứ. Hộ trì chúng con, gia Lộc gia Ân, xả quái trừ tai. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Nay theo Tuế luật, Âm Dương vận hành, tới tuần Nguyên Đán. Mùng 2 đầu Xuân, đón mừng năm mới. Con cháu tưởng niệm ân đức của Tổ tiên như Trời cao Biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo ba xuân. Do đó chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cung trần, dâng lên trước Án. Kính mời Các cụ Tổ tiên, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại. Cúi xin giáng về Linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ chúng con lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ngụ tại đất này, nhà này cùng về hâm hưởng lễ vật.
Dãi tấm lòng thành, Cúi xin chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Văn khấn tảo mộ cuối năm
Nét đẹp trong văn hóa của người Việt Nam từ xưa đến nay không thế thiếu lễ tảo mộ cuối năm. Từ xưa ông cha ta đã dạy bảo con cháu không chỉ qua lời nói mà còn bằng câu ca dao, tục ngữ: “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”,…Văn hóa này đã in sâu trong tấm lòng của người Việt, thể hiện tưởng nhớ công ơn của ông bà tổ tiên của mình.
Thời gian tảo mộ là khoảng từ ngày 20 đến ngày 25 tháng chạp cho đến hết năm cũ, tùy vào điều kiện và sắp xếp thời thời gian của mỗi gia đình. Ngoài việc dọn dẹp cỏ xung quanh mộ, lau chùi phần mộ của các cụ thì con cháu cũng cần chuẩn bị nhan đèn, bánh kẹo hoặc trái cây và hoa tươi để rước ông bà về cùng đón Tết với con cháu trong nhà.
Nam Mô A Di Đà Phật (Niệm 3 lần)
Kính lạy:
Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức, Tôn thần, Kim niên hành binh, công tào phán quan.
Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
Các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị tôn thần cai quản ở trong xứ này.
Kính lạy hương linh cụ: ……………………………
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp, nhằm tiết cuối đông sắp sang năm mới.
Chúng con là: ………………………
Sắm sanh vật phẩm, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần kính rước vong linh bản gia tiên tổ, chúng con là: ……………………………………………………………………..
Có phần mộ tại đây về với gia đình đón mừng năm mới, để con cháu phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần phủ thùy doãn hứa, âm dương cách trở bát nước nén hương, biếu dâng lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Bài cúng ông Công ông Táo
Ông Công ông Táo, dân gian gọi nôm na là vua bếp. Sở dĩ Táo quân được người dân kính trọng như vậy là vì ngoài việc xem xét bếp núc trong gia đình, ghi chép lại mọi hoạt động của mọi người trong nhà tốt hay xấu, sau đó sẽ đem lên trình bày với Ngọc hoàng.
Táo quân hưởng nhang khói của mọi nhà, trông coi nhà cửa, theo dõi việc làm thiện ác của từng người. Với nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sinh mạng cho gia chủ nên còn được gọi là Tư mệnh thần quân. Ngày tiễn ông Công ông Táo về trời thường là đêm 23 Tết và rước ông về vào đêm 30 Tết để kịp cầu chúc cho gia đình trong năm mới.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại:……………………………..……
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.
Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Mâm cúng đưa ông Công ông Táo về trời cũng rất đơn giản, quan trọng là lòng thành kính nhưng không kém phần trịnh trọng. Bàn đồ cúng phải có nhan đèn đầy đủ, hoa và các món ăn như gà luộc, xôi, giò lụa, bánh chưng bánh giầy, củ kiệu. Sau khi chuẩn bị tươm tất thì gia chủ đọc bài cúng để tiễn ông Công ông Táo về trời.
Văn khấn bao sái bát hương
Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con Nam mô A Di Đà Phật
Con Nam mô A Di Đà Phật
Con xin kính lạy:
– Thổ công, Táo quân Vua bếp tại gia.
– Con tấu lạy Thần linh đất nước – Chủ tịch Hồ Chí Minh.
– Con lạy ông tiền chủ, bà Hậu chủ.
– Con lạy Đức Sơn thần, thần linh thổ địa.
– Con xin trình thỉnh: Thành Hoàng Bản Thổ Long mạch Đại Vương, con thỉnh Bản Gia Thổ công Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Thần tài Chúa đất, Tiên hậu Thổ chủ, con thỉnh Nội gia tiên tổ, Ngoại gia tiên tổ, trên Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, cô tổ, mãnh tổ, dưới đến thúc bá đệ huynh cô di tỷ muội bên nội bên ngoại.
Họ ……, Họ ……:
Xin ông thần ban thờ, ông thần bát hương cho phép con bao sái bát hương ban thờ.
Sau đó đọc tiếp
“Án, Chiết lệ chủ lệ chuẩn đề sa ba ha” (21 lần)
Đọc tiếp
“Linh xuất lô nhang” (3 lần)
Nếu có tượng thì đọc
“Linh xuất tượng” (3 lần)
Văn khấn trong lễ tất niên cuối năm
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
– Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
– Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ …………….. (1)
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …………..(2)
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………………………………….
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Hôm nay là ngày 30 tết chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.
Nam Mô A-di-đà Phật (cúi lạy).
Nam Mô A-di-đà Phật (cúi lạy).
Nam Mô A-di-đà Phật (cúi lạy).
Cách chuẩn bị mâm cúng cơ bản vào lễ cuối năm:
Mỗi gia đình đều có cách bày trí mâm cúng khác nhau, tuy vậy cỗ cũng vẫn nên đạt ở bàn con bên dưới. Trên bàn thờ thì nên thắp đèn, nến cho sáng, nhan hương đầy đủ, có hoa quả tươi và một ít tiền vàng mã lên bàn thờ cúng. Có thể đặt một số món như xôi, chè, bánh chưng trên bàn thờ chính. Không nên cắm cành vàng lá ngọc (vàng mã) lên bàn thờ vì sẽ tạo nên nhiều âm khí.
Mâm ngũ quả thì nên chọn những loại trái cây thông dụng, ăn được và bày trí đẹp mắt, nên lựa chọn những quả đã sắp chín hoặc chín. Không cúng những loại hoa quả còn sống hoặc hoa quả giả lên gia tiên nhà mình. Đĩa /mâm ngũ quả thì nên để bên cạnh không nên để phía trước lư hương vì chắn mất trục khí chính.
Hoa cúng trên bàn thờ cũng vậy phải là hoa tươi, không dùng hoa giả hay đã héo. Nhiều người hay lấy câu thành “thành tâm là được” như vậy chỉ là ngụy biện, không nên có thói khoe mẽ với người ngoài mà chất lượng đồ cúng trên bàn thờ ông bà thì không được ký lưỡng, tươm tất.
Mâm cơm cúng lễ tất niên đầy đủ của người miền nam thì gồm có: Gạo, muối, trà, rượu, nước lọc, giấy tiền vàng mã, chè, xôi, cháo trắng, trầu cau, gà luộc, thịt luộc, bánh chưng, bánh tét, chả giò, bánh kẹo,…
Mâm cơm cúng lễ tất niên đầy đủ của người miền bắc thì gồm có: Canh móng giò hầm với măng, giò hoặc chả lụa, gà trống luộc nguyên con (hoặc sử dụng thịt lợn luộc),xôi gấc và bánh chưng, miến nấu xào lòng gà. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm một số món ăn đi kèm khác như dưa hành muối, thịt đông, nộm…
Văn khấn rước ông bà tổ tiên về ăn Tết
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)
Hôm nay, ngày tháng năm
Số nhà, đường phố…..
Con cháu họ…..tâm thành lễ bạc cúng rước ông bà. Tối 30 bước qua mồng 1, đêm giao thừa con chẳng có chi, trước thời cúng Phật trong nhà, sau cúng chư vị thần linh nơi này. Kinh cáo tôn thần cho vong linh tổ tiên, con cháu họ…..xa gần, chết nơi hoang lạnh, không cửa không nhà, mồ mả không an, 30 con rước tổ tiên dòng họ…..về nơi dương thế vui xuân cõi trần.
Tổ tiên Họ……lớn nhỏ xa gần, ông bà con cháu xin mời về đây, vui xuân chúc tết ở chốn trần gian, đói khát lang thang hôm nay cúng cấp, lớn nhỏ đủ đầy con xin kính cáo.
A Di đà Phật.
Bài cúng giao thừa ngoài trời
Lễ giao thừa hay còn gọi là lễ trừ Tịch, được thực hiện thời khắc kết thúc năm cũ và bắt đầu năm mới. Tà xa xưa, con người tin rằng mỗi năm sẽ có một vị Hành Khiển trong coi mọi việc trong dân gian, cứ vào cuối năm vị Hành Khiển đó sẽ bay về trời để báo cáo với các vị thần khác xem xét tình hình một năm qua cuộc sống của người dân như thế nào. Đây là bài khấn giao thừa:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Kính lạy:
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Đức Bồ Tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển.
Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm…. với năm mới là…..
Chúng con là: ………………………., sinh năm: …………. Hành canh: ……….. tuổi.
Cư ngụ tại số nhà:………, ấp/khu phố:………….., xã/phường …………… Quận/huyện/thành phố ………….. tỉnh/thành phố………..
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt.
Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cái Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Bài cúng giao giao thừa trong nhà
Kính lạy:
Hoàng thiên, Hậu thổ, Chư vị tôn thần
Long mạch, Táo quân, Chư vị tôn thần
Các cụ tổ tiên Nội – Ngoại, Chư vị Tiên linh
Nay phút giao thừa giữa năm Quý Tỵ và năm Giáp Ngọ.
Chúng con là: ………………………………………………………………….Tuổi………………
Hiện cư ngụ tại số nhà …….. Đường……………………..Khu phố ………………………..
Phường………………………………Quận…………………………….Thành phố…………………………….
Phút Giao thừa vừa tới, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời, các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội tộc, ngoại tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng hâm hưởng lễ vật. Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo thụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con, tân niên khang thái, ngày đêm tốt lành, thời thời được chữ bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Giải tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
Cách chuẩn bị mâm cơm cúng giao thừa:
Mâm cúng giao thừa trong nhà cũng là thời khắc giao thừa vừa tới đón năm mới và tạm biệt năm cũ qua đi, nhằm cầu xin tổ tiên phù hộ mong muốn có một năm mới hạnh phúc, ấm nó gặp nhiều điều tốt lành.
Mâm lễ bao gồm các món ăn mặn ngày Tết được chế biến tinh khiến, món ăn được chế biết mời tổ tiên dùng trước, với không khí trang nghiêm, gồm có:
- Cỗ mặn: Giò-chả, xôi gấc, xôi đậu xanh, thịt gà, bánh chưng, bánh giầy và có thêm nhiều món khác tùy theo sở thích và nhu cầu của từng gia đình.
- Cỗ ngọt và chay: Nhan hương, nến, đèn, hoa thơm, bánh kẹo, mứt Tết, rượu bia và các loại đồ uống khác.
Khi cúng giao thừa trong nhà, lần lượt từng thành viên trong gia đình ăn mặc chỉnh tề, trang nghiêm thành tâm cầu nguyện ông bà tổ tiên phù hộ đồ trì cho nhà cửa khang trang, gia đình có sức khỏe tốt, thịnh vượng, ấm no. Trước khi vấn bái tổ tiên về ăn Tết cùng với hậu thế, thì gia chủ khấn xin Thổ công, tức là người cao quản trong nhà để xin phép Tổ tiên được vừa nhà ăn Tết.
Văn khấn lễ hóa vàng
– Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
– Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ. Chư vị Tôn thần
– Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
– Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng giêng năm …………………
Chúng con là: ……………………………tuổi………………
Hiện cư ngụ tại ……………………………………………….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Bài cúng tạ tiễn ông bà tổ tiên
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)
Hôm nay ngày …tháng…. năm…
Con cháu Họ….. tiễn đưa ông bà về nơi âm giới. Nay nhân ngày lành tháng tốt, ngày tốt tháng lành, hoa nở trên cành đã qua xuân mới. Tiết xuân đã vơi lễ tạ kính trình, tiễn đưa vong linh dòng họ…. lại về âm giới.
Toàn gia mong đợi lưu phúc lưu ân, kính cáo tôn thần, âm dương phò trợ, phù hộ độ trì mọi chỗ tốt lành, con cháu gặp may, lòng thành cúng bái. Con cháu tiễn đưa vong linh dòng Họ….về nơi âm giới chứng minh công đức, nhận lãnh của trần về nơi âm giới, đi sao về vậy chớ ở nơi này.
A di đà Phật
Những lưu ý khi sắm lễ cúng Tết
Mâm lễ vật cúng ngày Tết cần cần sắm sửa bao gồm:
- Hoa, nước, quả (ngũ quả).
- Trầu cau;
- Nhan hương
- Rượu trắng;
- Đèn, nến;
- Món ngọt, bánh kẹo;
- Mâm cỗ mặn.
Trong thời gian lễ Tết có rất nhiều lễ cúng Tết cần chuẩn bị như:
- Lễ cúng tất niên với ý nghĩa cúng thần linh vào ngày 30 Tết ngoài trời, lễ cúng 30 Tết gia tiên và 30 Tết ngoài mộ
- Lễ cúng giao thừa (cúng trừ tịch)
- Lễ cúng văn khấn mùng 1 tết
- Lễ cúng mùng 2 tết
- Lễ cúng mùng 3 tết, hóa vàng…
Mâm lễ cúng Tết sẽ được chuẩn bị theo phong tục của từng vùng miền. Mỗi loại lễ cúng trước Tết, cúng trong Tết và cùng sau Tết sẽ có những điểm chung và có những điểm khác nhau. Vì thế tùy từng loại lễ mà chuẩn bị mâm cúng cho đúng, sắm lễ Tết cho đầy đủ theo phong tục của người Việt. Một mâm cúng cơ bản ngày Tết không thể thiếu các món sau:
Trong một mâm cơm cúng Tết bắt buộc phải có gà luộc. Nếu là mâm cúng lễ Tết mùng 1 hoặc 30 thì phải có dĩa gà nguyên con, hoặc là gà mới lớn.
- Phải có dĩa bánh chưng, bánh tét
- Cần có dĩa xôi, có thể là xôi gấc hoặc xôi trắng.
- Thêm các món chiên, xào và món canh
- Thường thì có cả các loại nem, chả
Tùy vào điều kiện của từng gia đình mà chuẩn bị mâm lễ cúng ngày Tết cho đúng. Mỗi miền cũng có sự khác nhau một chút trong khâu chuẩn bị các món ăn dâng cúng ông bà.
Mâm cỗ cúng ngày 30 và trong 3 ngày Tết
- Mâm cúng trong 3 mùng gồm mùng 1, mùng 2, mùng 3 là các món ăn chay hoặc món mặn dâng lên cúng ông bà tổ tiên hoặc thần linh (bàn thờ phật, thờ tổ tiên, thờ các vị thần linh)
- Một mâm đồ cúng chay cho những gia đình có thờ Phật
- Ngoài ra, còn có các đồ cúng ngày 30 Tết như sau: Hương, nến, đèn dầu, nước, các loại hoa, các loại trái cây, kẹo bánh ngọt, tiền thật, rượu cúng tất niên, trầu cau, bánh chưng bánh tét, ngoài ra có thể thêm các loại mứt hoặc bánh Tết khác nếu có.
Đối với mâm cúng ngày 30 Tết cần chuẩn bị chu đáo, tươm tất, tránh dâng lên những món đã cũ hoặc bị hỏng.
Lưu ý, nhiều người thắc mắc rằng 30 Tết thì có lễ hóa vàng không? Khi cúng xong mâm cúng 30 Tết thì tất cả món ăn mặn được dọn xuống còn phần bánh kẹo, trái cây, mâm ngũ quả được giữ lại cho đến khi làm hết lễ hóa vàng và đèn, nến được thắp xuyên suốt trong 3 ngày Tết.
Cỗ cúng ngày 30, đêm giao thừa, mùng 1, mùng 2, mùng 3 Tết về cơ bản là giống nhau nhưng các món ăn đem cúng thì mỗi miền đều sẽ có những đặc trưng riêng. Hoặc các món ăn mùng 2 và mùng 3 cũng được chuẩn bị đơn giản hơn không cần gà nguyên con như mùng 1.
Mâm cỗ cúng Tết ngày 30, tất niên và trong 3 ngày Tết ở miền Bắc
Bàn thờ cúng Tết ở miền Bắc thì được chuẩn bị và tính theo số bát đĩa: 4, 6, 8. Mâm cỗ bình thường thì gồm 4 bát, 4 đĩa còn với mâm cỗ lớn hơn thì có từ 6 đến 8 bát, đĩa.
Mâm cỗ bao gồm:
- Mâm cỗ Tết miền Bắc tình bằng bát bao gồm: Bát móng giò hầm măng, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến xào với lòng gà, bát mọc.
- Mâm cỗ Tết miền Bắc tính bằng đĩa gồm có: Xôi/bánh chưng, đĩa thịt gà luộc, đĩa thịt đông, đĩa giò lụa, đĩa nộm, thêm đĩa giò xào và đĩa dưa hành muối.
Mâm cỗ cúng Tết Miền Bắc
>> Bạn có thể tìm hiểu thêm về Mâm ngũ quả ba miền Bắc, Trung, Nam.
Mâm cỗ cúng Tết ngày 30, tất niên và trong 3 ngày Tết ở miền Trung
Chuẩn bị và bày biện mâm cỗ cúng ông bà ở miền Trung thì gồm có các món ăn sau: Chắc chắn là sẽ có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà, thịt heo, dưa muối, cá, các món xào, canh củ, miến, nem chả,…Nhìn chung các món người miền Trung thì sẽ dâng lên những món quen thuộc không quá cầu kỳ nhưng tỏ lòng thành kính và biết ơn. Mâm cỗ cúng ngày Tết càng nhiều món và thịnh soạng thì càng chứng tỏ gia đình đó có vị thế và năm sau cũng ấm no đủ đầy.
Mâm cúng tết miền Trung
Mâm cỗ cúng Tết ngày 30, tất niên và trong 3 ngày Tết ở miền Nam
Người miền Nam sẽ có các món ăn làm mâm cúng cúng có phần đặc trưng theo nét ẩm thực và khí hậu. Không có không khi gió lạnh nhiều như miền Bắc và Trung nên thường dâng lên lên các món nguội để tránh việc ôi thiu:
- Bánh chưng, bánh tét kèm với củ kiệu ngâm nước mắm
- Canh măng nấu (dùng măng tươi hoặc măng khô), canh khổ qua nhồi thịt
- Thịt kho tàu với thịt heo, trứng vịt với nước dừa
- Đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, nem chả, đĩa chả giò, đĩa dưa giá, củ kiệu.
Đây là một cách sắm trong lễ cúng ở 3 miền: Bắc, Trung, Nam trong dịp Tết, cần chuẩn bị để cho mâm lễ đủ đầy, cũng như mong muốn một năm xung túc, ấm no.
Mâm cúng tết miền Nam
Nut Corner hướng dẫn một số cách chuẩn bị mâm cúng trong ngày Tết với mong muốn mỗi gia đình đều chuẩn bị thật chu đáo, chào đón một năm mới nhiều điều may mắn và tốt lành. Ngoài ra, các bài văn khấn cầu ước cho gia đình trong dịp Tết giúp cho gia chủ thuận tiện trong việc cầu nguyện.
